گزارش افتتاح ساختمان جدید خانه هدی در شیرآباد زاهدان
این خانه را باهم بزرگ‌تر کردیم
با مشارکت اعضا خانه‌های هدی در محله‌های مختلف زاهدان، بازدید میدانی جمعی از حامیان بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان، و همچنین حضور مسئولان، معتمدین و فعالان اجتماعی محلی، یک ساختمان مجهز سه طبقه در محله حاشیه‌ای شیرآباد زاهدان برای فعالیت‌های انجمن امید زنان حاشیه‌نشین (خانه هدی) و همچنین دیگر پروژه‌های توسعه جامعه محلی بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان افتتاح شد.
شکل‌گیری و توسعه خانه هدی به عنوان یک سازمان مردم‌نهاد محلی که خود از شبکه‌ای از نهادهای محلی در محلات حاشیه‌ای زاهدان و چابهار تشکیل شده است، از مهم‌ترین دستاوردهای طرح «توسعه جامعه محلی» بنیاد بوده است. هرکدام از این نهادها از چند گروه خودیار زنان و همچنین گروهی متشکل از کودکان و نوجوانان (گروه نگین) تشکیل می‌شوند. امروز خانه هدی که با نام «انجمن امید زنان حاشیه‌نشین» در استانداری سیستان و بلوچستان ثبت شده است، یک پایگاه اجتماعی محلی و مستقل برای فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی زنان با محور کسب‌وکارهای جمعی و خرد محلی، و همچنین سایر ابعاد توان‌افزایی زنان و کودکان با رویکردی محله‌محور است.
پایداری مدل خانه هدی به عنوان یک نهاد محلی که توسط زنان اداره می‌شود، باعث شد بنیاد تصمیم بگیرد حمایت خود را از این سازمان ادامه داده و در راستای توسعه خانه‌های هدی در زاهدان ساختمانی را در محله شیرآباد که نقطه اصلی شکل‌گیری این نهاد بود ساخته و تجهیز کند. به همین دلیل با تعریف پروژه‌ای محلی برای احداث این ساختمان انتخاب و با حمایت جمعی از حامیان همدل بنیاد خریداری و سپس ساختمان جدید ساخته و تجهیز شده و در خرداد امسال یعنی سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری رسید. حامیان این پروژه در تمامی مراحل همراه بنیاد بودند و گزارش‌هایی منظم و شفاف از فرایند پروژه دریافت می‌کردند.
بخشی از این حامیان به همراه چندین پژوهشگر و فعال مدنی در سفری میدانی همراه تیم بنیاد به زاهدان سفر کردند. در این سفر حامیان بنیاد از محلاتی که خانه‌های هدی سابقا در آن واقع شده بود دیدن کردند و ندا شمس عضو هیئت مدیره بنیاد و از مدیران طرح توسعه جامعه محلی، و زهرا حسن زهی رئیس هیئت مدیره خانه هدی سابقه طرح توسعه جامعه محلی، حضور در محلات حاشیه‌ای و همچنین شکل‌گیری و توسعه فعالیت خانه هدی را برای آنها توضیح دادند.
این همراهان سپس با بازدید از محله حاشیه‌نشین همت آباد و خانه هدی در آن محله، از نزدیک با فعالیت زنان، مشکلات محله و نابرخورداری از خدمات رفاه اجتماعی و سلامت از یک سو، و همچنین امیدهایی مانند برگزاری انتخابات‌های محلی، مطالبه‌گری زنان، و سوادآموزی با همکاری دیگر سازمان‌های مردم نهاد از سویی دیگر آشنا شدند و پیشنهاداتی را هم به تسهیلگران بنیاد و زنان عضو گروه‌های خودیار ارائه کردند.
به جز تیم بنیاد و چند عضو هیئت مدیره از جمله فرشته سلیمانی، سوسن کلاه‌دوز، زهرا عمرانی و ندا شمس، همچنین نجمی هاشمی و فیروزه صابر (از مشاورین هیئت مدیره)، هیئت بازدید بنیاد را (بدون ترتیب) عفت به‌مرام، فرزانه فلاحت پیشه، ابوالقاسم جمشیدی، پوریا عالمی، رضا درمان، احمد شکرچی، همه ناز تفنگدار، هدی دینی، زهرا بدیعی، دره سحابی، سعید سحابی، آزاده آشتیانی، مرجانه قوانلو نیا، فتانه صابر، کمال رضوی، بهروز ابراهیمی، محمدحسین بنکدار، زهرا حیدرزاده، غلامرضا رسولیان، احمد سام، سارا سام سم‌خانی، شادی هاشمی و مهری شریفی تشکیل می‌دادند.
تمامی کارهای افتتاحیه و تجهیز نهایی ساختمان به طور مشترک میان اعضا خانه هدی و تیم بنیاد انجام شد. چند روز نهایی روحیه مشارکتی و همدلانه زنان در چینش وسایل تامین شده، برنامه‌ریزی برای ارائه‌های مختلف، تمیزکاری ساختمان و انجام خریدهای نهایی حال و هوایی تازه به کوچه مجدیه ۱۴ در شیرآباد زاهدان داده بود.
ساختمان دارای سالن اجتماعات، کتابخانه، اتاق بهداشت، کارگاه‌های آموزشی و سوزن‌دوزی، اتاق کامپیوتر، نمایشگاه محصولات صنایع دستی و بخش‌هایی دیگر است. حیاط ساختمان نیز گل‌آرایی شده و قرار است کودکان عضو گروه نگین (فرزندان اعضا خانه هدی) هم مانند زنان خانه هدی در آن باغبانی کنند.
نام تمامی حامیان ساختمان جدید خانه هدی بر لوح‌های شیشه‌ای کوچکی درج و در ساختمان نصب شده است. همچنین برخی از کارگاه‌ها و اتاق‌ها به یاد برخی از حامیان عزیزی که دیگر کنار ما نیستند نام‌گذاری شده است.
طراح نقشه ساختمان و مدیر طرح مهندس سعید سحابی است و مهندس حمزه گرگیج مدیر پیمان بوده است.
سرانجام در روز ۳۱ خرداد ۱۴۰۳ و با حضور جمعی از مسئولان و معتمدین محلی، مراسم افتتاحیه برگزار شد.
قبل از هرچیز جمعیت روبروی ساختمان در شیرآباد جمع شدند. خیابان آب و جاور شده و مرضیه دیزنگیان از فعالان اجتماعی پیشکوت زاهدان و از بنیانگذاران خانه هدی روبان را می‌بُرد.
یکی از کودکان که قاری خوبی است، چند آیه از قرآن می‌خواند، و پرستور سالار زهی که زمانی از کودکان گروه نگین بوده و حالا نوجوانی با استعداد در گویندگی است، برنامه را آغاز می‌کند و به مهمانان خوش‌آمد می‌گوید.
مراسم با سخنرانی محمد جواد دردکشان مدیر عامل بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان آغاز شد. او در صحبت‌هایش به جمعی بودن و خودانگیخته بودن این فعالیت مستمر تأکید کرد و با سپاسگزاری از حامیان، مجریان و نیروهای اجرایی و میدانی محلی و غیرمحلی ساخت این بنای جدید، به این نکته اشاره کرد که در غالب فعالیت‌های از این دست، نقطه‌ی آغاز فعالیت، ساخت ساختمان و بناست، در حالی که در مدلی که بنیاد توسعه کارآفرینی و خانه هدی و همراهانش دنبال می‌کنند، این ساختمان و فضای فیزیکی و کالبدی، میانه‌ی راه است. این مسیر، خیلی پیش‌تر و با روحی جمعی و مشارکتی و به تدریج و گام به گام آغاز شده و اقتضای ضروری بزرگ شدن این روح جمعی، ساخته شدن چنین ساختمانی بوده‌است.
او در صحبت‌هایش «چسب تعلق و عاطفه» را ملات آجرهای این ساختمان می‌داند. او این ساختمان جدیدی را بستری برای تعمیق و گسترش و تثبیت این مسیر پیموده شده می‌داند. تجربه‌ای که با این ویژگی‌ها، نه فقط در این محله، که در سایر محلات حاشیه‌ای شهر زاهدان که در محلات حاشیه‌ای سایر شهرهای استان هم اکنون تکثیر شده‌است.
بعد از صحبت‌های کوتاه دردکشان، گروهی پنج نفره از کودکان و نوجوانان اهل شیرآباد که در کلاس‌های موسیقی بنیاد، نواختن ساز و آواز را یاد گرفته‌اند، به همراه مربی خود دو قطعه موسیقی را با سازهایشان همخوانی و هم‌نوازی می‌کنند. در پایان از آرزوی صلح و امید برای کودکان دنیا حتی در شرایط سخت می‌گویند.
مرضیه حسن‌زهی، مدیر عامل خانه هدی ، دومین سخنران این افتتاحیه است. او از خوشحالی بی‌اندازه خود و زنان سوزن‌دوز محلات حاشیه‌نشین از افتتاح این ساختمان جدید می‌گوید و از حامیان و بانیانش و مسئولینی که در این مسیر کمکی کرده‌اند، تشکر می‌کند. او با اشاره به تاریخچه شروع فعالیت این مجموعه از سال ۱۳۸۸ با حضور تیم بنیانگذاری خانه‌های هدی و تشکیل گروه‌های خودیار مستقل در محلات حاشیه‌نشین شهر زاهدان با حضور حدود شصت نفر از خانم‌های ساکن این محلات اشاره می‌کند. به باور او، طی این مدت و با همیاری این تیم، آنها کم‌کم از نیروهای پروژه‌هایی که درکی از هدف اصلی و چیستی آن نداشتند، به متولیان مسیری بدل شدند که از هدف اصلی آن اگاهی داشتند: توانمندسازی جمعی زنان و کودکان در محلات حاشیه‌ای. حسن‌زهی می‌گوید «ما خود برای توانمند شدن خودمان تلاش می‌کنیم.» او از سوزن‌دوزی به عنوان سرمایه‌ی زنان این مناطق یاد کرد که نسل به نسل به آنان به میراث رسیده و آنان تلاش کرده‌اند آن را برای بهبود شرایط امروز زندگی‌شان به روز کنند. او می‌گوید «درست است امروز از ۶۰ نفر به ۶۰۰ نفر رسیده‌ایم، اما در ذهن چشم‌انداز ۶۰۰۰تایی شدن هم داریم.»
در ادامه کلیپی از فرایند ساخت ساختمان پخش می‌شود؛ هرکسی نقش خود را می‌بیند و برخی اشک می‌ریزند. این کلیپ را در ادامه می‌توانید تماشا کنید.
مهندس سعید سحابی، مدیر طرح ساختمان جدید خانه‌ی هدی، سخنران بعدی این مراسم بود. او در صحبت‌های کوتاهی، با تشکر از حضار و حامیان، به آثار این فعالیت‌ها در منطقه‌های حاشیه‌ای زاهدان توسط خانه‌ی هدی و خانم‌های هنرمند و حامیان آنها پرداخت. از نظر او، مهم‌ترین اثر این فعالیت‌ها، افزایش امیدها به زندگی در این مناطق حاشیه‌ای است. از منظر سحابی، ساخت این ساختمان، در مقایسه با ابعاد فعالیت‌های غیرسخت‌افزاری و ساختمانی، مثل ایجاد همبستگی و تلاش جمعی و امیدآفرینی در میان زنان و کودکان و نوجوانان این مناطق، کار چندان بزرگی نبوده‌است. وی در ادامه به گزارش شفافی از روند ساخت این ساختمان سه طبقه پرداخت. فضای مفید این ساختمان حدود ۹۰۰ متر بوده و دارای بخش‌هایی چون سالن اجتماعات، سالن پزشکی، کتابخانه مخصوص کودکان و نوجوانان، کارگاه‌ها، کلاس‌ها، فروشگاه و نمایشگاه و فضای مدیریتی است.
در ادامه ساناز قربانی از مدیران پروژه‌های بنیاد از حامیان بنیاد تشکر می‌کند و تشکر ویژه از مهندس گرگیج و مهندس سحابی برای ساخت ساختمان انجام می‌شود.
خانم ابراهیمی، مدیر کل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری سیستان و بلوچستان، هم از مسئولان دعوت شده به مراسم است. او در صحبت‌هایی با اشاره به سابقه فعالیت‌های بانیان و همراهان بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان و خانه هدی در محلات حاشیه‌ای زاهدان، این فعالیت‌ها را مصداق کارآفرینی اجتماعی در حوزه زنان دانست. از نظر او، نتیجه این گونه از فعالیت، امیدآفرینی هر چه بیشتر برای اعضای این گروه‌ها دانست و به ایجاد کارِ حداقلی برای بیش از هزار نفر از زنان در این محلات توسط این جمع اشاره کرد.
در ادامه نوبت به تور بازدید از ساختمان و امکانات آن می‌رسد. تمامی توضیحات درباره امکانات و بخش‌های مختلف ساختمان توسط خود زنان عضو خانه هدی و نوجوانان عضو گروه نگین انجام می‌شود. آنها ارائه‌های خود را از پیش تمرین کرده و از اهمیت ارتقا بهداشت محلی، تجهیز جمعی کتابخانه، توسعه فعالیت‌های معطوف به کسب‌وکار، کدنویسی و برنامه نویسی نوجوانان و دیگر فعالیت‌هایشان می‌گویند.
قسمت نهایی برنامه افتتاحیه پذیرایی خرید و بازدید از نمایشگاه سوزن‌دوزی زنان بود.
از تیم پروژه افتتاحیه از سوی بنیاد می‌توان به نقش امیر جلالی نژاد، کلثوم بزی، محمد کاظم متولی، مهدی سلیمانیه، ساناز قربانی، مهسا ابرین، الهه خسروی، نیلوفر لهراسبی و شیما وزوایی که تسهیلگر اجرایی این پروژه بود اشاره کرد.
افتتاح این ساختمان در رسانه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها مانند روزنامه شرق و روزنامه پیام ما هم بازتاب داشته است که می‌توانید این گزارش‌ها را در ادامه بخوانید.
بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان معتقد است این افتتاحیه بر خلاف رویکردهای رایج به توسعه، نه یک آغاز بلکه ادامه راهی است که از بیش از ۱۵ سال پیش به همت زنان محلی و جمعی از کنشگران اجتماعی آغاز شده است. روحیه و توانی که حالا آنقدر بزرگ شده که در دیوارهای یک اتاق و یک ساختمان جا نمی‌شود و از محله‌ای به محله‌ی دیگر و از شهری به شهر دیگر پرواز می‌کند. در این راه، دلگرمیم که حامیان بنیاد قدم به قدم با ما همراه و همدل خواهند بود.
