طرح توسعه جامعه محلی
پایداری اجتماعی یکی از مهمترین ابعاد توسعه پایدار است که در کنار سایر ابعاد آن همچون پایداری زیست محیطی و اکولوژیکی میتواند توسعه همهجانبهای را منجر شود. پایداری اجتماعی رابطه بسیار نزدیکی با مساله مشارکتپذیری و عدالت اجتماعی دارد که در برنامههای توسعه، توسعه جماعتمحور نامیده میشود.
در توسعه جماعت محور مخاطب اصلی، جامعه محلی است و برنامههای جماعت محور بر اقدامات محلی و جماعتهای محله محور استوار است.
طرح توسعه جامعه محلی (توسعه جماعت محور) که در بنیاد توسعه کارآفرینی در حال اجراست از این نوع است.
بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان با نگاه توسعه جماعت محور، از سال ۱۳۹۰ و در پی اجرای طرحهای توانمندسازی بانک جهانی در محلات حاشیه شهر زاهدان «طرح توسعه جامعه محلی» را با هدف توانافزایی جوامع محلی از طریق زنان به اجرا درآوردهاست.
بنیاد با تکیه بر مزیت منطقه سیستان و بلوچستان و شهر زاهدان و توانایی زنان ساکن محله شیرآباد، تلاش کرد تا هنر سوزندوزی زنان بلوچ جنبه اقتصادی پیدا کرده و از مصرف شخصی به عنصر درآمدزای زندگیشان تبدیل شود و به بازارهای فرامحلی اتصال یابد.
در سال ۱۳۹۳ با کمک بنیاد توسعه کارآفرینی و توسعه ظرفیتی که در زنان محله شیرآباد در طول این سالها ایجاد شد، خانه هدی توسط زنان بلوچ و سوزندوز محله شیرآباد، به عنوان یک سازمان مردم نهاد محلی با هدف توانمندسازی زنان محلات آغاز به کار نمود. در حال حاضر این نهاد با ثبت رسمی در استانداری سیستان و بلوچستان خدمات مختلف اجتماعی، آموزشی، بهداشتی به زنان و کودکان محلات ارائه میدهد و در کنار این فعالیتها با ارتقا سطح کیفی سوزندوزی زنان و تنوع تولید محصول، به بازارهای فرامحلی در تهران، چابهار و خارج از مرزهای ایران دست یافته است. همکاری با برندهای لانه، امروس، پریوار و ایران خودرو گوشهای از موفقیتهای خانه هدی در زمینه فعالیت اقتصادی است.
با همین پشتوانه تجربی بنیاد طرح توسعه جامعه محلی را به درخواست مدیران محلی به چابهار و دشتیاری در جنوب استان سیستان و بلوچستان برده است و در حال توسعه و تکثیر خانه هدی است. در این مسیر زنان توانمند خانه هدی زاهدان به عنوان تسهیلگران بومی در کنار بنیاد توسعه کارآفرینی بوده و بنیاد به هدف خود در زمینه توانمندسازی زنان خانه هدی دست یافته است.
شرح پروژه
دو هدف اصلی این طرح عبارتند ارتقا سطح کیفی و کمی زندگی و ایجاد و توسعه ظرفیتهای مدیریتی در سازمانهای مردمنهاد محلی. این طرح به دنبال آن است تا از طریق توانافزایی جامعه محلی، به ۶ تاثیر مورد نظر دست یابد:
- توسعه مهارت، قابلیت و در نتیجه آن داراییهای جامعه محلی
- مشارکت جامعه محلی در توسعه منطقه
- افزایش توان مذاکره جامعه محلی در راستای توسعه جامعه محلی
- نفوذ و اثرگذاری جامعه محلی در برنامههای توسعهای
- افزایش سطح کیفی جامعه محلی
- نهادینهسازی مشارکت محلی در قالب سازمانهای غیردولتی محلی (NGO و CBO)
بر این باوریم که توانافزایی جوامع محلی، افراد را قادر میسازد تا از داراییهایشان (مادی و مهارتی) به نحو بهینه برای توسعه کیفیت زندگی خود استفاده کنند.
اهداف
در جامعه محلی زنان و جوانان همواره از اقشار آسیب پذیر بوده و کمترین منابع را در اختیار دارند، لذا در فرایند توسعه نیازمند برنامهریزی متفاوت هستند. زنان نیمی از جمعیت کشور هستند و نیم دیگر جمعیت کشور نیز در دامان این زنان پرورش یافته و وارد فرایندهای اجتماعی و اقتصادی میشوند. لذا زنان توانمند در زمینههای مختلف، میتوانند به توانمندی جامعه منجر شوند.
توسعه جامعه محلی با تاکید بر زنان و جوانان بر آن است که بتواند با توانافزایی زنان و جوانان، از طریق آموزشهای مهارت فنی و حرفهای و اجتماعی، کمک به ایجاد روندهای درآمدزا با تکیه به فرصتهای اقتصادی هر منطقه و کمک به دسترسی افراد جامعه محلی به بازارهای محلی و فرامحلی، توان اقتصادی و درآمدزایی در این گروه از اجتماع ایجاد کرده و درآمدزایی را به پایداری رساند.
جامعه هدف
مراحل اجرای طرح
شکلگیری ۱۶ گروه خودیار و ساماندهی ۳۳۵ نفر از بانوان شهرهای زاهدان، چابهار و بخش دشتیاری در گروهها
- راهاندازی نهاد بومی خانه هدی زاهدان
- شکلگیری گروههای خودیار ۱۳۹۰
- راه اندازی خانه هدی ۱۳۹۳
- ثبت خانه هدی ۱۳۹۵
- ایجاد شبکه ارتباطی خانه هدی و سمنهای زاهدان ۱۳۹۵
- رسیدن به درآمد پایدار زنان عضو خانه هدی زاهدان
(خانه هدی از طریق تولید محصولات صنایع دستی برای بانوان عضو خود درآمدزایی ایجاد کرده و سطح رفاه جامعه محلی ارتقا یافته است، محصولات خانه هدی در بازارهای محلی و فرامحلی به فروش میرسد)
- تکثیر و توسعه خانه هدی زاهدان در ۲ محله دیگر زاهدان
- توسعه طرح به چابهار
· زمینهسازی ایجاد نهاد بومی در چابهار و دشتیاری