طرح توسعه جامعه محلی

خانه‌های هدی (زیر نظر انجمن امید زنان حاشیه‌نشین) فضاهایی امن و مولد برای توان‌افزایی اقتصادی‌اجتماعی زنان، کودکان و نوجوانان حاشیه‌نشین سیستان و بلوچستان هستند. این خانه‌ها به عنوان نهادهای اجتماع‌محور محلی فعالیت می‌کنند و توسط زنان محلی و برای جامعه محلی، اداره می‌شوند.

اعضای خانه هدی زنانی هستند که از راه توسعه خلاقانه هنر و محصولات سوزن‌دوزی به عنوان یک کسب‌وکار جمعی و محلی به استقلال خود و خانواده کمک می‌کنند. خانه‌های هدی همچنین پایگاه‌های آموزش، بهداشت، خدمت‌رسانی اجتماعی و توسعه فردی-اجتماعی کودکان و نوجوانان محلات حاشیه‌نشین در سیستان و بلوچستان هستند. تمامی خانه‌های هدی در ارتباط با یکدیگر بوده و انجمن امید زنان حاشیه‌نشین (خانه هدی سابق) در مدیریت و توسعه آن‌ها نقش ایفا می‌کند.

در خانه‌های هدی امید خلق می‌شود و معیشت پایدار شکل می‌گیرد.

شکل‌گیری

اولین خانه هدی در سال ۱۳۹۰ و با مشارکت ۶۰ زن سوزن‌دوز محلی تشکیل شد. بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان که یک سازمان غیرانتفاعی فعال در سطح ملی است در ایجاد خانه هدی نقش تسهیلگری داشته‌است.

در سال ۱۳۹۳ با حمایت معتمدین محلی، زنان محلی توانستند مکانی را در شیرآباد، بزرگترین محله حاشیه‌نشین زاهدان، برای توسعه کسب‌وکار گروهی‌شان اجاره کنند. با گسترش خدمات آموزشی، مهارتی و فنی‌ و حرفه‌ای بالاخره در سال ۱۳۹۵ خانه هدی به عنوان یک سازمان مردم‌نهاد در استانداری سیستان و بلوچستان به ثبت رسید. امروز خانه هدی با نام رسمی انجمن امید زنان حاشیه‌نشین فعالیت می‌کند.

 توسعه نهادهای محلی و کسب‌وکارهای محلی

خانه‌های هدی در زاهدان به محلات شیرآباد، همت‌آباد، دایی‌آباد، پشت گاراژها و محله کمب چابهار و شهر نگور در دشتیاری توسعه یافته‌اند. هیات مدیره و تمامی اعضای خانه هدی زنان محلی هستند. هر خانه هدی، نهادی مستقل است که از شکل‌گیری گروه‌های خودیار زنان توسط تسهیلگران و سپس ایجاد صندوق‌های پس‌انداز خرد محلی آغاز می‌شوند. با پایدار شدن فعالیت اقتصادی (سوزن‌دهی، حصیربافی، و …) و پایداری گروه‌ها، کم‌کم نهاد مستقل شکل گرفته و در ارتباط با دیگر خانه‌های هدی به توانمندی و توسعه دست پیدا می‌کند.

بیش از ۵۰۰ زن، و ۲۰۵ کودک و نوجوانان از خدمات مختلف خانه هدی بهره می‌برند.

یادگیری و تقویت مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی

برگزاری دوره‌های یادگیری فنی و حرفه‌ای

تولید دست‌سازها و محصولات سوزن‌دوزی

توسعه بازار و کسب‌وکار محصولات صنایع دستی

حمایت‌های اجتماعی، بهداشتی و معیشتی با رویکرد محله‌محور

فعالیت در بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی

فعالیت در حوزه کودکان و نوجوانان

نهادسازی میان کودکان و نوجوانان خانه‌های هدی (با نام گروه نگین)

کمک به توسعه مهارت‌های فردی و اجتماعی

برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی با رویکرد تفکر خلاقانه

برگزاری برنامه‌های تابستانی و اوقات فراغت

کمک به گذراندن دوره‌های استاد-شاگردی با هدف کسب حرفه

شناسایی استعدادها و حمایت از آنها

یکی از مسائل اصلی مورد توجه بنیاد این بوده است که مسیر اقدامات توسعه جامعه محلی در روند بلندمدت و در قالب طرح توسعه خانه هدی دیده شود تا ضمن بهبود مستمر فرایندها، بتوان به توسعه و تکثیر این الگو پرداخت.

اقدامات مشترک میان بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان و اعضای جامعه محلی در بیش از یک دهه فعالیت در زمینه توسعه جامعه محلی منتج به دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای شده‌است. مجموع شواهد، حاکی از موفقیت چشمگیر این اقدامات تاکنون بوده‌است. ذی‌نفعان کلیدی بر رشد قابل ملاحظه اعضای خانه هدی در فرآیندهای توان‌افزایی اذعان دارند؛ ابراز و احساس رضایتمندی خود اعضا و حتی فرزندان و دیگر بستگان این افراد نیز موید دیگری برای این موفقیت از ابتدا تاکنون است. اما یکی از مسائل اصلی مدنظر اعضای بنیاد، این بوده که بتوان مسیر اقدامات را در روند بلندمدت و در قالب طرح توسعه خانه هدی در آینده نیز پیش برد تا ضمن بهبود مستمر فرایندها و توسعه خانه‌های هدی موجود، امکان تکثیر این الگو در سایر شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان و همچنین سایر استان‌ها فراهم شود. به همین منظور پروژه‌ای تحت عنوان پروژه توسعه خانه‌های هدی موجود تهیه و تنظیم و در حال حاضر در حال اجرا است.