فراخوان دوره یادگیری مشارکتی تسهیلگران معیشت پایدار

۱۷ آبان ۱۴۰۰

تسهیلگران، بعنوان عناصر کلیدی تغییر در جوامع محلی

توسعه جامعه محلی ارتباط نزدیکی با میزان مشارکت مردم آن جامعه دارد؛ اعضا جامعه، به ویژه در مناطق حاشیه‌ای و کم‌برخوردار، نیروی بالقوه‌ای هستند که می‌توانند منشاء تغییرات پایدار در جامعه خود باشند. به عبارتی دیگر، مردم محلی نه سوژه تغییر، که عامل آن هستند. تسهیلگران به عنوان افراد یا گروه‌هایی با اطلاع کامل از روندها و تعاملات جامعه هدف، دانش و مهارت خود را به کار می‌بندد کلید ایجاد این مشارکت، احساس تعلق، و مسئولیت‌پذیری در فرآیند توسعه جوامع محلی هستند.

چرا دوره یادگیری مشارکتی تسهیلگران معیشت پایدار؟

در خصوص چرایی و اهمیت آغاز اجرای دوره یادگیری مشارکتی تسهیلگران معیشت پایدار باید گفت، از یک طرف به دلایل مختلفی در سال‌های اخیر شاهد افزایش چشمگیر تمایل عمومی جهت انجام فعالیت‌های خیرخواهانه مرتبط با جوامع محلی بویژه با رویکرد اشتغال‌زایی در جامعه هستیم. و از طرف دیگر متاسفانه گاها شاهد عدم توجه به وجوه کارشناسانه در انجام چنین اقداماتی هستیم. برای جبران این مسئله بنیاد یک دوره جامع آموزش‌های نگرشی-مهارتی تحت عنوان «دوره یادگیری مشارکتی تسهیلگران معیشت پایدار» برای توان‌افزایی تسهیلگران و نهادهای محلی جهت ارتقا کمی و کیفی پروژه‌هایی که اختصاصا در حوزه معیشت پایدار فعالیت می‌کنند، طراحی کرد.

دوره اول در دو فاز اجرایی شد. فاز اول این دوره با حضور ۷۴ نفر تسهیلگر از استان‌های هدف طرح، همکاری ۱۳ مدرس، ۲۴ کارگاه (۴۸ ساعت) در سه بخش مهارت‌های عمومی، تسهیلگری در توسعه پایدار معیشت محلی و تسهیلگری در حوزه کسب‌وکار طراحی و از تاریخ ۱۵ آذر تا ۱۸ اسفند ۱۳۹۹ اجرا شد. از این تعداد، ۴۲ نفر از شرکت کنندگان به فاز دوم راه یافتند. در فاز دوم سرفصل‌های ارائه شده به شکل تخصصی‌تر بر تسهیلگری کسب و کار تمرکز داشت. در این فاز ۶ مدرس، ۱۸ کارگاه (بیش از ۴۰ ساعت) را برای سرفصل‌هایی مانند محله چیست، شناسایی دارایی‌های محله، شناسایی ذینفعان، تشکیل گروه‌های خودیار، و زنجیره ارزش ۱۲ تیر ماه ۱۴۰۰ تا ابتدای آبان ماه ۱۴۰۰ ارائه کردند.

چرا تکرار دوره؟

با توجه به اینکه ظرفیت دوره برگزار شده، محدود به ۷۰ نفر شرکت‌کننده بود و متقاضیان بیشتری برای شرکت در دوره نام نویسی کرده‌بودند، و در خلال برگزاری دوره نیز افرادی علاقه‌مندی خود را برای حضور در این دوره درصورت تکرار اعلام کردند، بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان تصمیم بر تکرار این دوره گرفت. نکته دیگر که بر تصمیم تکرار دوره اثر داشت، پتانسیل استان‌های هدف به ویژه استان سیستان و بلوچستان است. استان‌هایی که در جامعه هدف پروژه قرار گرفته بودند، این ظرفیت را دارند که این دوره بازهم برای آنها برگزار شود و تسهیلگران محلی بیشتری از این آموزش‌ها بهره ببرند. در انتخاب استانهای هدف برای تکرار دوره، استان سیستان و بلوچستان به دلیل نیاز استان، پهناور بودن استان و اینکه از استانهای هدف بنیاد محسوب میشود، اولویت اول را داشته و حدود ۵۰ درصد ظرفیت دوره به تسهیلگران محلی این استان اختصاص داده خواهد شد. همچنین سایر استان‌های هدف دوره قبل نیز کماکان مورد توجه قرار خواهند گرفت. البته اینبار دوره تسهیلگران معیشت پایدار نه در سه فاز مجزا، بلکه در یک دوره مستمر و یکپارچه تعریف شده‌است.

برگزارکنندگان:

بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان:

بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان سازمانی مردم‌نهاد، مستقل، و غیرانتفاعی است که از سال ۱۳۸۴ با هدف ترویج و توسعه کسب‌وکار و کارآفرینی در بین زنان، جوانان، نوجوانان و سازمان‌های مردم‌نهاد محلی، همچنین نهادسازی در گستره جغرافیایی ایران با اولویت ترجیحی مناطق کم‌برخوردار (به خصوص سیستان و بلوچستان، خوزستان، و خراسان جنوبی) فعالیت می‌کند. رویکردهای کلیدی بنیاد برای انجام این ماموریت توان‌افزایی، تسهیل‌گری و حمایت‌گری است و در طرح‌های خود زیر چتر طرح توسعه جامعه محلی از راه آموزش، پژوهش، مشاوره و ترویج عمل می‌کند.

همراهان طرح:

بنیاد توسعه فرهنگی سپهر قائن، موسسه توسعه پایدار اردیبهشت زاهدان، موسسه بهار خرمشهر، خانه هدی زاهدان، سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در این حوزه همکاران ما و مشاورین بومی طرح هستند.

در این دوره خواهیم آموخت:

آموزش‌های این دوره ذیل سه دسته‌بندی مهارت‌های عمومی تسهیلگری، تسهیلگری در توسعه پایدار معیشت محلی (مبانی نظری)، و تسهیلگری و معیشت پایدار (بخش کسب و کار) دسته بندی شده‌اند و در مجموع سرفصل‌های زیر در دوره پوشش داده خواهد شد.

تسهیل‌گری چیست و تسهیل‌گر کیست
مهارت‌های ارتباطی
گروه و تیم
مستندسازی و گزارش نویسی
اصول و روش‌های تصمیم‌گیری و حل مسئله
جماعت، توسعه جماعت محور و برنامه‌ریزی جماعت محور
نیازسنجی و مسئله یابی در اجتماع محلی
آشنایی با فضای کسب و کار و کارآفرینی و شناسایی مسائل کسب و کار
نقش کسب‌وکار در توانمندسازی جوامع محلی
مزیت‌شناسی، بومشناسی و شناخت فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی
شناسایی و تحلیل ذینفعان کسب‌وکارهای محلی
سواد اقتصادی
زنجیره ارزش در کسب‌وکارهای خرد محلی

شرایط ثبت نام:

سکونت در یکی از مناطق هدف طرح

سن بین ۲۲ تا ۴۵ سال

علاقمندی به تسهیلگری و فعالیت‌های اجتماعی

سابقه فعالیت‌های اجتماعی در یک پروژه توان‌افزایی حداقل ۲ سال

ارتباط با جامعه محلی و فعالیت در پروژه‌های مشابه طرح

عضویت فعال در یک سازمان در جامعه هدف (سمن محلی و یا سمن‌های ملی فعال در مناطق جامعه هدف، و یا عضویت در گروه‌های فعال اجتماعی ثبت نشده)

آشنایی اولیه با مبانی کسب‌وکار و تسهیلگری

مناطق هدف:

اولویت اول- استان سیستان و بلوچستان- شهرهای: زاهدان، چابهار، دشتیاری، زابل، سراوان، ایرانشهر، گشت، جالق، سرباز، فنوج، مهرستان (۵۰ درصد ظرفیت دوره)

الویت دوم- استان خراسان جنوبی شهرهای: بیرجند، قائن، سرایان، درمیان، نهبندان، طبس(۲۰ درصد ظرفیت دوره)؛ استان خوزستان شهرهای: اهواز، آبادان، بهبهان، خرمشهر، دزفول، ماهشهر (۲۰ درصد ظرفیت دوره)

(امکان حضور تسهیلگران از سایر استان‌ها به شرط فعالیت در یکی از استان‌های هدف مقدور است.)

چنانچه افراد متقاضی دارای شرایط بالا باشند نام آنها در لیست اولیه پذیرفته‌شدگان قرار خواهد گرفت و به مصاحبه دعوت می‌شوند، در مصاحبه شاخص‌های کیفی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و سرانجام ۴۰ نفر برای حضور در دوره پذیرفته خواهند شد.

مهلت ثبت درخواست: تا ۱ آذر ماه ۱۴۰۰

برای پر کردن فرم درخواست شرکت در دوره اینجا کلیک کنید.

جدول عناوین کارگاه‌های دوره یادگیری مشارکتی تسهیلگران معیشت پایدار (آذر تا اسفند ۱۴۰۰) ساعت کارگاه‌ها ۱۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰
	عناوین بخش‌های آموزشی	نام کارگاه	نام مدرس	روز و تاریخ برگزاری
۱	مقدمات	افتتاحیه	سعید مدنی، ناصر نوربخش	شنبه	۱۳/۰۹/۱۴۰۰
		تسهیلگری چیست؟ تسهیلگر کیست؟ تسهیلگری اجتماع محور چیست؟(۱ و ۲)	کاظم متولی	چهارشنبه	۱۷/۰۹/۱۴۰۰
				یکشنبه	۲۱/۰۹/۱۴۰۰
		جماعت، توسعه جماعت محور و برنامه ریزی جماعت محور	ابوالفضل وطن پرست	چهارشنبه	۲۴/۰۹/۱۴۰۰
۲	مهارت‌های عمومی تسهیلگری	مهارت‌های ارتباطی	گلی احمدیفرد	یکشنبه	۲۸/۰۹/۱۴۰۰
		اصول کارتیمی در فرایند اجتماع محور (۱ و ۲)	کاظم متولی	یکشنبه	۰۵/۱۰/۱۴۰۰
				چهارشنبه	۰۸/۱۰/۱۴۰۰
		مستندسازی و گزارش نویسی	ناصر نوربخش	یکشنبه	۱۲/۱۰/۱۴۰۰
		اصول و روش‌های تصمیم گیری و حل مسئله (۱ و ۲)	ابوالفضل وطن پرست	یکشنبه	۱۹/۱۰/۱۴۰۰
				چهارشنبه	۲۲/۱۰/۱۴۰۰
۳	تسهیلگری در توسعه پایدار معیشت محلی (مبانی نظری)	جماعت، توسعه جماعت محور و برنامه‌ریزی جماعت محور (۲ کارگاه)	ابوالفضل وطن پرست	یکشنبه	۰۳/۱۱/۱۴۰۰
				چهارشنبه	۰۶/۱۱/۱۴۰۰
		نیاز سنجی و مسئله‌یابی در اجتماع محلی (۱ و ۲)	ابوالفضل وطن پرست	یکشنبه	۱۰/۱۱/۱۴۰۰
				چهارشنبه	۱۳/۱۱/۱۴۰۰
۴	تسهیلگری و معیشت پایدار	آشنایی با فضای کسب‌وکار و کارآفرینی و شناسایی مسائل کسب‌وکار های خرد	ناصر نوربخش	یکشنبه	۱۷/۱۱/۱۴۰۰
		نقش‌ها و مسئولیت‌های تسهیلگر کسب و کار در جوامع محلی	ناصر نوربخش	چهارشنبه	۲۰/۱۱/۱۴۰۰
		مزیتشناسی، بومشناسی و شناخت فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی	زهرا رهایی	یکشنبه	۲۴/۱۱/۱۴۰۰
		شناسایی و تحلیل ذینفعان در پروژه‌های توسعه جامعه محلی	ناصر نوربخش	یکشنبه	۰۱/۱۲/۱۴۰۰
		سواد اقتصادی	شهریار حسینبر	چهارشنبه	۰۴/۱۲/۱۴۰۰
		زنجیره ارزش در کسب‌وکارهای خرد محلی (۱و۲)	زهرا رهایی	یکشنبه	۰۸/۱۲/۱۴۰۰
				چهارشنبه	۱۱/۱۲/۱۴۰۰
۵	اختتامیه				۱۸/۱۲/۱۴۰۰

همانطور که گفته شده این دوره برای بار دوم توسط بنیاد توسعه کارآفرینی برگزار می‌شود. نظرات برخی از شرکت‌کنندگان در دور اول را می‌توانید در زیر بخوانید:

اگر من بخوام یک نکته بگم، علاوه بر اینکه کلی بحث علمی ما یاد گرفتیم و به این پروژه علاقه داشتیم، باید بگم نقش تسهیلگر برای من در این پروژه خیلی حائز اهمیت بود.

مهسا ابرین- سیستان و بلوچستان

اگه محلمون رو دوست داریم و می‌خوایم تسهیلگر کسب و کار توی محلمون باشیم، نیاز داریم الفبای تسهیلگری که تمرینِ یک سری مهارت‌های ارتباطی هست و این روزا هممون بهش نیاز داریم رو یاد بگیریم و همینطور مفاهیم پایه کسب و کار و کارآفرینی! و هر دوی این موضوعات رو در کارگاه مشارکتی معیشت پایدار با هم مرور و تمرین کردیم و یاد گرفتیم.

فاطمه موسوی – تهران

به نظرمن همه ما به دنیا بدهکاریم و یه روز باید دینمون رو به دنیا ادا کنیم. حالا اگه تو میخوای دینت رو به دنیا ادا کنی و در کنارش احساس خوبی هم داشته باشی بهتره که یه گروه خوب کنارت باشه. یه گروهی که هم توانمندت کنه و هم کمکت کنه که از توانایی‌های جامعه محلی برا توانمندسازی شون استفاده کنی.

شریفه موسوی – خوزستان

اگر انگیزه کار اجتماعی و کمک به ایجاد کسب و کار در مناطق محروم رو دارید پس چه خوب هست که حرفه ایی این کار رو انجام بدید با شرکت در این دوره مهارت لازم رو کسب می‌کنید.

لیلا محیط – خوزستان

از نظر من دوره بسیارعالی و پربار بود. گرچه دوره تسهیلگری قبلا رفته بودم، ولی این دوره یک دوره کامل و جامع بود و بنوعی آدم را در بطن واقعی جامعه محلی می‌برد.

سارا سپاهی – سیستان و بلوچستان

بنده به عنوان یک فعال اجتماعی، که فعالیت‌های کوچک گروهی انجام می‌دهم، شرکت در دوره تسهیلگری بسیار در روند عملکرد من تاثیر مثبتی داشته، در این دوره با اصولی آشنا شدم که یک تسهیل‌گر باید آگاهانه در این مسیر وارد شود. آشنایی با مفهوم زنجیره ارزش در ایجاد کسب‌وکار آشنا شدم، یکی از علاقه‌مندی‌های من تحلیل زنجیره ارزش صنعت گردشگری است که در این دوره با مطرح شدن این موضوع از تجارب دوستان که در این زمینه فعالیت دارند آشنا شدم و قطعا برای من چراغی در این مسیر روشن شد. در تحقیق محله آیی علاوه بر تجربه تحقیق میدانی و نحوه ارتباط گرفتن با افراد محلی، بررسی تحلیل ذی‌نفعان در پروژه توسعه محلی کسب‌وکار، درس جدیدی برای من داشت …
پیشنهاد من برای حضور دیگران در این دوره، شرکت در کلاس اساتید بسیار خوبی هست که آموزش در این دوره رو بر عهده گرفته‌اند و برنامه‌ریزی مطالب و نکاتی که بسیار لازم و آموزنده در جهت ورود در این مسیر است. آشنایی با دوستانی که مسیر ایجاد کسب و کار و مشکلات ایجاد کسب و کار و فعالیت خود را طی کرده اند. و قطعا باعث ایجاد دوستی و تعاملات بیشتر در روند فعالیت‌ها و علاقه‌مندی‌ها خواهد شد.

اکرم خندانی – خوزستان

توی این دوره به لطف آموزش‌های عالی که به ما داده شد یاد گرفتم برای پیچیدن نسخه برای یک جامعه محلی باید با کفش‌های اونها راه رفت و از نگاه اونها با مسائل روبرو شد.
یاد گرفتم بهترین راه برون رفت از مشکلات جامعه محلی و رساندن اون به توسعه پایدار فقط و فقط ازطریق مشارکت و همراهی ساکنان همون جامعه هست.
یاد گرفتم بزرگترین هنر یک تسهیلگر شناسایی توانمندی و ظرفیت‌های جامعه محلی و درنهایت معرفی اونها به افراد جامعه هست به تعبیر بهتر هنر یک تسهیلگر آموزش خوب دیدن توانمندی‌هاست.
حداقل فایده این دوره برای بنده این بود که یاد گرفتم خیلی از چیزهایی رو که به سادگی از کنارشون رد می‌شدم رو ببینم و به عنوان یک فرصت بهشون نگاه کنم.
به همین دلیل به هرکدام از دوستانی که دغدغه اجتماعی دارند هم توصیه می‌کنم در اولین فرصت دوره‌های تسهیلگری رو شرکت کنند تا بتوانند ازطریق اون خیلی تخصصی‌تر به فعالیتهاشون ادامه بدن و ازهمه مهمتر اعتماد جامعه هدف رو بدست بیارند.

رضا مهاجر – خراسان جنوبی